วิธีการจัดการเรียนรู้โดยการใช้เกม
วิธีการจัดการเรียนรู้โดยใช้เกม เป็นขั้นตอนที่ผู้สอนดำเนินการเพื่อให้ผู้เรียนได้เกิดการเรียนรู้ตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้
ด้วยวิธีการที่แตกต่างกัน
จากประสบการณ์ของผู้เขียนที่ได้มีโอกาสศึกษาและแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อนร่วมงาน
พบวิธีการสอนมีหลายวิธี สามารถเลือกใช้ได้ตามความเหมาะสมกับเนื้อหาสาระและผู้เรียน
ซึ่งในที่นี้ จะนำเสนอวิธีสอนโดยการใช้เกม
(Game)
ทิศนา แขมมณี
(2552,หน้า 365-369)
ได้ให้ความหมาย
วัตถุประสงค์ องค์ประกอบ ขั้นตอน เทคนิคและข้อเสนอแนะต่างๆ ตลอดจนข้อดีและข้อจำกัดของวิธีการสอนโดยการใช้เกม (Game) สรุปได้ดังนี้
วิธีสอนโดยใช้เกม
คือ
กระบวนการที่ผู้สอนใช้ในการช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ตามวัตถุประสงค์ที่กำหนด
โดยการให้ผู้เรียนเล่นเกมตามกติกา และนำเนื้อหาและข้อมูลของเกม พฤติกรรมการเล่น
วิธีการเล่น และผลการเล่นเกมของผู้เรียนมาใช้ในการอภิปรายเพื่อสรุปการเรียนรู้
ขั้นตอนสำคัญที่ขาดไม่ได้ของการสอน
-ผู้สอนนำเสนอเกม ชี้แจงวิธีการเล่น และกติกาการเล่น
-ผู้เรียนเล่นเกมตามกติกา
-ผู้สอนและผู้เรียนอภิปรายเกี่ยวกับผลการเล่นและวิธีการหรือพฤติกรรมการเล่นของผู้เรียน
-ผู้สอนประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียน
เทคนิคและข้อเสนอแนะต่างๆ
ในการใช้วิธีสอนโดนใช้เกมให้มีประสิทธิภาพ
1.การเลือกและนำเสนอเกม เกมการศึกษา เป็นเกมที่มีวัตถุประสงค์
มุ่งให้ผู้เล่นเกิดการเรียนรู้ตามวัตถุประสงค์
มิใช่เล่นเพียงเพื่อความสนุกสนานเท่านั้น อย่างไรก็ตาม
ผู้สอนอาจนำเกมที่เล่นเพื่อความบันเทิงเป็นสำคัญ มาใช้ในการสอน
โดยนำมาเพิ่มขั้นตอนสำคัญคือ การวิเคราะห์อภิปรายเพื่อการเรียนรู้
เกมที่ได้รับการออกแบบให้เป็นเกมการศึกษา มี 3 ประเภท ประกอบด้วย
เกมแบบไม่มีการแข่งขัน
เช่น เกมการสื่อสาร เกมการตอบคำถาม เป็นต้น
เกมแบบแข่งขัน
มี ผู้แพ้ ผู้ชนะ เกมส่วนใหญ่จะเป็นเกมแบบนี้
เพราะการแข่งขันช่วยให้การเล่นเพิ่มความสนุกสนานมากขึ้น
เกมจำลองสถานการณ์
เป็นเกมที่จำลองความเป็นจริง สถานการณ์จริง ซึ่งผู้เล่นจะต้องคิด
ตัดสินใจจากข้อมูลที่มีและได้รับผลของการตัดสินในเหมือนกับที่ควรจะได้รับความเป็นจริง
2.การชี้แจงวิธีการเล่นและกติกาการเล่น
กติกาการเล่น เป็นสิ่งที่สำคัญมากในการเล่นเกม เพราะกติกานี้จะตั้งขึ้นเพื่อควบคุมการเล่นให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์
ผู้สอนควรศึกษากติกาการเล่นและวิเคราะห์ กติกาว่า
กติกาแต่ละข้อมีขึ้นด้วยวัตถุประสงค์อะไรและควรดูแลให้ผู้เล่นปฏิบัติตามกติกาของการเล่นอย่างเคร่งครัด
3.การเกม
การเล่นเกมควรให้เป็นไปตามขั้นตอน และในบางกรณีต้องควบคุมเวลาในการเล่นด้วย
ในขณะที่ผู้เรียนกำลังเล่นเกม
ผู้สอนควรติดตามพฤติกรรมการเล่นของผู้เรียนอย่างใกล้ชิด
และควรบันทึกข้อมูลที่จะเป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ของผู้เรียนไว้
เพื่อนำไปใช้ในการอภิปรายหลังการเล่น
หากเป็นไปได้ผู้สอนควรมอบหมายผู้เรียนบางคนให้ทำหน้าที่สังเกณฑ์การเล่นและควบคุมกติกาการเล่นด้วย
4.การอภิปรายหลังการเล่น การอภิปราย
ควรมุ่งประเด็นไปตามวัตถุประสงค์ของการสอนนั้นๆ กล่าวคือ
ถ้าการใช้เกมนั้นมุ่งเพียงเป็นเครื่องมือฝึกทักษะให้ผู้เรียน
การอภิปรายก็ควรมุ่งไปที่ทักษะนั้นๆ ว่าผู้เรียนได้พัฒนาทักษะนั้นเพียงใด
ประสบความสำเร็จตามต้องการหรือไม่
และจะมีวิธีใดที่จะช่วยให้ประสบความสำเร็จมากขึ้น หรือ หากมุ่งเนื้อหาสาระจากเกม
ก็ควรอภิปรายในประเด็นที่ว่าผู้เรียนได้เรียนรู้เนื้อหาสาระอะไรจากเกมบ้าง
รู้ได้อย่างไร ด้วยวิธีใด มีความเข้าใจเนื้อหาสาระนั้นอย่างไร
ได้ความเข้าใจนั้นมาจากการเล่นเกมตรวส่วนใด เป็นต้น
ตัวอย่างแผนการสอนแบบเกม
แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่
1
เรื่อง
การบวกและการลบจำนวนนับที่มีหลายหลัก เวลา
3 ชั่วโมง
1 1. สาระสำคัญ
การบวกเป็นการรวมจำนวนสิ่งต่างๆ ตั้งแต่สองกลุ่มขึ้นไป จำนวนใดบวกกับศูนย์
ได้ผลลัพธ์
เท่ากับจำนวนนั้น การหาผลบวกของจำนวนตั้งแต่สองจำนวนขึ้นไป
ให้นำจำนวนที่อยู่ในหลักเดียวกัน มาบวกกัน ถ้าผลบวกของจำนวนในหลักใดครบสิบไปรวมกับจำนวนที่อยู่ หลักถัดไปทางซ้าย
การลบเป็นการนําจํานวนหนึ่ง ออกจากอีกจํานวนหนึ่งแล้วหาจํานวนที่เหลือ หรือเป็นการเปรียบเทียบจํานวนสองจำนวนว่าต่างกัน
เท่าใด
2. ตัวชี้วัดชั้นปี
ค 1.2 ป. 5/1, ค 1.2 ป. 5/3, ค 4.1 ป. 5/1, ค 6.1 ป. 5/1, ค 6.1 ป. 5/3, ค 6.1 ป. 5/4, ค 6.1 ป. 5/5, ค 6.1 ป.5/6
3. จุดประสงค์การเรียนรู้
1. อธิบายความหมายของ การบวก ได้(K)
2. สนใจเรียน เต็มใจทำงานและเรียนคณิตศาสตร์อย่างมีความสุข(A)
3. เมื่อกำหนดโจทย์การบวกจำนวนที่มีหลายหลักสองจำนวนให้ สามารถหาคำตอบได้
4. เมื่อกำหนดโจทย์การลบจำนวนที่มีหลายหลักสองจำนวนให้
สามารถหาคำตอบได้(P)
4. การวัดและการประเมินผลการเรียน
ด้านความรู้
(K)
วิธีการวัดผลและการประเมินผล
|
เครื่องมือการวัด
|
เกณฑ์การวัด
|
1. สังเกตจากการซักถาม
การแสดงความคิดเห็น การให้ข้อเสนอแนะ
และการอภิปรายร่วมกัน
|
-แบบบันทึกผลการอภิปราย
-แบบบันทึกความรู้
|
ผ่านเกณฑ์เฉลี่ย 2 ขึ้นไป
|
2. ตรวจผลการปฏิบัติตามใบงาน ที่ 2.1 การบวกและการลบ
|
-ใบงานที่ 2.1 การบวกและการคูณ
|
ผ่านเกณฑ์เฉลี่ย 2 ขึ้นไป
|
3. ตรวจผลการทำแบบทดสอบวัดความรู้ประจําหน่วย
|
-แบบทดสอบวัดความรู้ประจำหน่วย
|
ผ่านเกณฑ์เฉลี่ย 75% ขึ้นไป
|
4. การทาํแบบทดสอบหลงัเรียน
|
-แบบทดสอบหลังเรียน
|
ผ่านเกณฑ์เฉลี่ย 50% ขึ้นไป
|
ด้านคุณธรรม
จริยธรรม และค่านิยม (A)
วิธีการวัดผลและการประเมินผล
|
เครื่องมือการวัด
|
เกณฑ์การวัด
|
1.สังเกตพฤติกรรมขณะทำงานร่วมกัน
|
- แบบประเมินด้านคุณธรรม และค่านิยม
|
ผ่านเกณฑ์เฉลี่ย 3 ขึ้นไป
|
2.
ประเมินพฤติกรรมตามรายการ
ประเมินด้านคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยม
|
ผ่านเกณฑ์เฉลี่ย 3 ขึ้นไป
|
ด้านทักษะ
/ กระบวนการ (P)
วิธีการวัดผลและการประเมินผล
|
เครื่องมือการวัด
|
เกณฑ์การวัด
|
1. สังเกตพฤติกรรมการสื่อสาร การเชื่อมโยงหลักการความรู้ ทางคณิตศาสตร์
|
-แบบประเมินด้านทักษะ/ กระบวนการ
|
ผ่านเกณฑ์เฉลี่ย 3 ขึ้นไป
|
2. ประเมินพฤติกรรมตามรายการ ประเมินด้านทักษะ/กระบวนการ
|
||
3.
ประเมินแฟ้มสะสมผลงาน
|
- แบบบันทึกความคิดเห็น เกี่ยวกับการประเมินชิ้นงานใน แฟ้มสะสมผลงาน
|
|
- แบบประเมินแฟ้มสะสมผลงาน
|
ผ่านเกณฑ์เฉลี่ย 3 ขึ้นไป
|
|
4. สังเกตขณะปฏิบัติตามใบงานที่
2.1
การบวกและการลบ
|
- ใบงานที่ 2.1
การบวกและการลบ
|
ผ่านเกณฑ์เฉลี่ย 3 ขึ้นไป
|
5. สาระการเรียนรู้
1. การบวก การคูณ
2. การบวก ลบ คูณ หารระคน
6.กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่1 นำเข้าสู่บทเรียน (สื่อการเรียนรู้ : iPad App
Sudokuเกม Sudoku)
1. ครูทบทวนความรู้เกี่ยวกับการบวก การบวกเป็นการนับรวมจำนวนสิ่งต่างๆ
ตั้งแต่สองกลุ่ม
ขึ้นไปโดยให้นักเรียนกลุ่มรวมกลุ่มกัน
จากนั้นครูแจกแผ่นเกมแผนการจัดการเรียนรู้ที่
1) มา
รวมกลุ่มกัน
จากนั้นครูแจกแผ่นเกม
2. ครูให้กลุ่มที่ทำเสร็จก่อนออกมาเฉลยคำตอบ
ครูและนักเรียนที่เหลือช่วยกัน ตรวจสอบความถูก
ต้อง
ขั้นที่2 ขั้นสอน
1.
ครูนำอภิปรายเกี่ยวกับวิธีการหาผลบวกจำนวนที่มีหลายหลักสองจำนวนแสดงการบวกในแนวตั้งดังนี้
3
8
+
2 7
6 5
ดังนั้น 38 + 27 = 65
2. ครูยกตัวอย่างโจทย์การบวกจำนวนที่มีหลายหลักสองจำนวนพร้อมทั้งอธิบายวิธีคิดหาผลลัพธ์ไปที่
แต่ละหลักจนได้ผลลัพธ์ของโจทย์
หลักร้อย หลักสิบ หลักหน่วย
1 8 9
+
9 8
2 8 7
4.
ให้นักเรียนศึกษาเรื่องการบวกและการลบ จากสื่อ iPad App AB
Mathg เพื่อฝึกทักษะการคิดคํานวณ
5. ให้นักเรียนกลุ่มเดิมช่วยกันทำ ใบงานที่
2.1เรื่อง การบวกและการลบ เสร็จส่งให้ครูตรวจ
ขั้นที่5 สรุปความคิดรวบยอด
ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายสรุปเกี่ยวกับการบวกและการลบจำนวนที่มีหลายหลักสองจำนวน
(
สรุป การหาผลบวกของจำนวนตั้งแต่สองจำนวนขึ้นไป ให้นำจำนวนที่อยู่ในหลักเดียวกัน
มาบวกกัน ถ้า
ผลบวกของจำนวนในหลักใดครบสิบให้ทดจำนวนที่ครบสิบไปรวมกับจำนวนที่อยู่ถัดไปทางซ้ายมือ)
(สรุป การหาผลลบของจํานวนสองจํานวนที่อยู่ หลักเดียวกันของตัวตั้งลบด้วยจำนวนของตัวลบ
ถ้าจำนวน
ในหลักใดของตัวัต้งันอ้ยกวา่
จาํนวนในหลกัน้นัของตวัลบตอ้งกระจายตวัต้งัจากหลกัที่อยถู่ ดัไปทางซา้ยมา
รวมกบัจาํนวนในหลกัน้น
7.
สื่อ/แหล่งการเรียนรู้
1)
หนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5
2)
เอกสารประกอบการสอน
3)
ใบงานที่ 2.1 เรื่อง การบวกและการลบ
4)
iPad
8.
บันทึกหลักการสอน
1.
ผลการจัดการเรียนรู้
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2.ปัญหาและอุปสรรคในการจัดการเรียนรู้
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...............................................................................………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..….............................................................................
แนวทางแก้ไขปัญหา
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……..............................................................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...................................................................................
ความเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย
ข้อเสนอแนะ
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ลงชื่อ………………………………………………
( )
ตำแหน่ง……………………………………………
ที่มา
ทิศนา แขมมณี
(2552). ศาสตร์การสอน
องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ.พิมพ์ครั้งที่ 10.กรุงเทพ
: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น